MEME KANSERI RISK FAKTÖRLERI
Ailede meme kanseri öyküsü olması
Ailede birinci ve ikinci derecede akrabalarından, Özellikle anne tarafından, en az 1 kişide meme kanseri öyküsü olan kişide meme kanseri ortaya çıkması önemli bir risk faktörüdür. Bu akrabaların çift taraflı meme kanseri olmaları yada meme kanseri menopoz öncesi başlaması riski daha da artıyor.
Aile hikayesinin olmasının yanısıra over, kolon kanseri gibi ailesel geçişli kanserleri de beraberinde bulunduran kişide meme kanseri ortaya çıkma riski artıyor.
Önceden Meme Kanseri Hikayesi
Meme kanseri olan hastada diğer memede kanser gelişme riski, normal kadına göre 4-5 kat daha fazladır. Memede ikincil primer tümör gelişme riski, aile hikayesi olanlarda daha fazla. Over ya da endometrium kanseri olan hastalarda meme kanseri gelişimi normal kişilere göre 1.3-1.4 kat daha fazladır.
Radyasyon
Akut postpartum mastit nedeni ile uygulanan yüksek doz RT ve pulmoner tüberkülöz nedeni ile bir çok kere akciğer grafisi çektirenlerde meme kanserigelişme riski daha fazla olabilir. Genç yaşlarda uygulanan radyasyon daha risklidir.
Meme kanserlerinin % 1’den daha azı diagnostik radyolojik prosedürler sonucu ortaya çıkıyor.
Serviks kanserinden sonra uygulanan RT, östrojen seviyesini de düşürdüğü için meme kanseri riskini da azaltıyor.
İlk doğum yaşı
30 yaşından sonra ilk doğumunu yapanlarda, 18 yaş öncesinde ilk doğumunu yapanlara göre risk artmaktadır.
İlk adet yaşı
İlk adetini erken yaşlarda görenler, yaşam boyu daha uzun süre östrojen hormonuna maruz kalacaklarından dolayı risk artmaktadır.
Menapoz
55 yaşından sonra menapoza girenlerde meme kanseri gelişme riski 2 kat fazladır. Meme kanseri çoğunlukla 50 yaş ve üzerinde görülüyor. 35 yaş ve altında rastlanma sıklığı daha az.
Herediter (kalıtsal) meme kanseri veya genetik bozukluklar nedeniyle oluşmuş meme kanserleri genç yaşlardaki kadınlarda daha sık görülüyor.
Östrojen hormonu
Oral kontroseptif kullanmanın meme kanseri riskini artırdığı düşünülüyor. Doğum kontrol hapı kullanımı reprodüktif çağda meme kanseri riskini artırmaz (25-39 y)
İlk gebelikten önce oral kontroseptif kullanımı meme kanseri riskini artırmaktadır.
İleri yaştaki kadınların, perimenapozal ve postmenopozal dönemde, sıcak basması gibi sorunların önlenmesi amacıyla, östrojen içeren tedaviler meme kanseri riskini artırmaktadır.
Meme biyopsisinde iyi huylu tümörler saptanması
Kist, fibroadenom ve hiperplazi gibi meme hastalıkları iyi huylu tümörlerdir. Biyopsi sonucu habis olmayan oluşumlar tespit edilmesi risk faktörüdür.
Obezite
Obez kişilerde meme kanseri riski 1.5 - 2 kat fazladır. Obezitenin kendisi meme kanserine neden olduğu gibi, obez olan bireylerde meme kanseri tedavisine direnç daha fazladır. Obez meme kanseri olan bireylerin tedaviye yanıtları da daha kötüdür.
Cinsiyet
Meme kanseri en sık kadınlarda görülüyor. Erkeklerde görülme oranı, yüzde 1’den daha az.